Datagedreven overheid: de rol van de informatieprofessional

De overheid werkt steeds meer datagedreven. Data vormt de basis voor beleid en uitvoering. Dit verandert het werk van informatieprofessionals. Waar een medewerker Documentaire Informatievoorziening (DIV’er) vroeger vooral documenten archiveerde, staan informatieadviseurs en informatiemanagers nu midden in thema’s als digitalisering, kunstmatige intelligentie en open data. 

Wat vraagt dat van jou als professional? En hoe blijf je voorbereid op de toekomst? Dat lees je in deze blog. 

Van bewaren naar benutten 

De klassieke informatiebeheerder verdwijnt niet, maar het vakgebied krijgt een nieuwe richting. Waar het eerder draaide om archiveren, gaat het nu om het benutten van informatie. Overheden beschikken over veel data van inwoners, bedrijven en interne processen. Die gegevens helpen beleid te verbeteren en dienstverlening te versnellen, maar vragen om zorgvuldigheid en vakmanschap.  

Wie zich verder wil verdiepen in verantwoord datagebruik vindt in de Masterclass Data Protection praktische handvatten om dat direct in de praktijk toe te passen. 

Als informatieprofessional breng je techniek, beleid en uitvoering samen. Je bewaakt de kwaliteit van gegevens, zorgt ervoor dat informatie klopt en dat de privacy goed is geregeld. Tegelijk maak je het collega’s makkelijker om met informatie te werken. Zo draag je bij aan een organisatie die betrouwbaar en efficiënt functioneert. 

Dat vraagt om meer dan kennis van systemen. Het gaat om inzicht, lef en nieuwe vaardigheden. Datageletterdheid helpt je gegevens te begrijpen, digitale strategie geeft richting, en informatie-ethiek zorgt ervoor dat technologische keuzes verantwoord blijven. 

Digitalisering vraagt om nieuwe inzichten 

Digitalisering is geen apart thema meer, maar dagelijkse praktijk. Steeds meer processen verlopen digitaal: van vergunningverlening tot toezicht en van besluitvorming tot communicatie met inwoners. 

Daarmee verschuift de rol van de informatieadviseur van uitvoerend naar adviserend. Je denkt mee over datagebruik, kwaliteit en transparantie. Hoe toegankelijk zijn onze gegevens? Welke informatie mag openbaar? En hoe behouden we het vertrouwen van burgers in de digitale overheid?  

Met kunstmatige intelligentie komen nieuwe vraagstukken. Hoe toets je algoritmes op betrouwbaarheid? Hoe houd je zicht op gegevens die extern worden verwerkt? En hoe zorg je ervoor dat technologie past binnen publieke waarden als zorgvuldigheid en rechtmatigheid?  

Voor professionals die hier richting aan willen geven, biedt Bestuursacademie Nederland de Masterclass Artificial Intelligence en de Masterclass Digitaal Leiderschap. 

Open data en samenwerking binnen de overheid 

Een datagedreven overheid werkt nauwer samen met andere publieke organisaties. Gemeenten, provincies en uitvoeringsdiensten delen gegevens om het beleid beter af te stemmen en maatschappelijke vraagstukken aan te pakken. Open data speelt daarbij een grote rol: het vergroot transparantie en samenwerking met burgers en partners. 

Voor jou als informatiemanager betekent dit dat je verder kijkt dan je eigen organisatie. Je beweegt tussen beleid, uitvoering en techniek. Je kent de regels rond privacy en archivering, maar weet ook wat er technisch nodig is om informatie veilig te delen. Bovendien kun je de waarde van gegevens inschatten – niet alleen op kwaliteit, maar ook op betekenis voor de samenleving. 

Zo word je een onmisbare schakel. Jij zorgt dat informatie niet verdwijnt in systemen, maar wordt gebruikt om beleid te versterken en besluiten te onderbouwen. 

Nieuwe vaardigheden voor de informatieprofessional 

Het vak verandert snel en vraagt om technische kennis, analytisch vermogen en communicatieve vaardigheden. Je moet kunnen schakelen tussen data en beleid, en collega’s mee kunnen nemen in digitale ontwikkelingen.  

Belangrijke competenties zijn: 

• Datageletterdheid: begrijpen hoe data ontstaan en worden geïnterpreteerd 
• Informatie-ethiek: weten wat verantwoord datagebruik is 
• Veranderkracht: collega’s begeleiden bij digitale vernieuwing 
• Communicatie: complexe onderwerpen begrijpelijk uitleggen 

Deze vaardigheden ontwikkel je niet vanzelf. Ze vragen om opleiding, oefening en inzicht in de overheidscontext. Denk aan de Leergang Informatiemanager bij de Overheid voor wie regie wil voeren op informatiestromen, of aan Big Data binnen de Overheid voor wie wil leren hoe data beleidsontwikkeling kunnen ondersteunen. 

Wil je je kennis van privacywetgeving en databeveiliging verdiepen? Dan sluit de Training Informatiebeveiliging en Privacywetgeving in de Praktijk (DPO) hier goed op aan. 

Leren is investeren in vakmanschap 

Veel professionals ervaren de spanning tussen werkdruk en ontwikkeling. Toch is het belangrijk om tijd te nemen voor scholing. Door te investeren in kennis van datagovernance, digitale besluitvorming en informatiebeveiliging versterk je je positie én draag je bij aan een betrouwbare overheid. 

Zo bouw je aan vakmanschap dat past bij de toekomst: deskundig, wendbaar en bewust van verantwoordelijkheid bij datagebruik. 

Data vraagt om menselijk inzicht 

Een datagedreven overheid draait niet alleen om techniek. Data krijgt pas betekenis wanneer professionals dit juist kunnen interpreteren en toepassen. Jij zorgt ervoor dat informatie beschikbaar is, betrouwbaar blijft en aansluit bij de maatschappelijke opgaven van je organisatie.  

Zo help je mee aan een overheid die zorgvuldig met informatie omgaat en burgers beter bedient. 

Verder groeien in jouw rol? 

Wil jij je verder ontwikkelen als informatieadviseur of informatiemanager? Ontdek de opleidingen en trainingen van Bestuursacademie Nederland op het gebied van digitalisering, informatie en data. 

Blijf professioneel voorbereid. Werk mee aan een datagedreven én mensgerichte overheid.