18 november 2025
Informatiemanagement
Nieuwe wetgeving? Zo bereid jij je organisatie voor
De overheid verandert in hoog tempo. Door digitalisering, open data en maatschappelijke verwachtingen is informatiebeheer niet langer iets voor later, maar een dagelijkse verantwoordelijkheid. Wetten als de Archiefwet, de Wet open overheid en de Algemene verordening gegevensbescherming geven die ontwikkeling een extra impuls. Wat houden deze wetten precies in? En belangrijker nog: hoe zorg jij ervoor dat jouw organisatie op tijd klaar is voor de nieuwe eisen?
De Archiefwet: klaar voor het digitale tijdperk
De vernieuwde Archiefwet markeert een belangrijke stap naar een moderne, digitale overheid. De wet is op 18 februari 2025 aangenomen en zal naar verwachting op 1 juli 2026 in werking treden. Bij de oude wet draaide het vooral om het bewaren van documenten. Nu gaat het om het beschikbaar houden van informatie. Overheidsorganisaties moeten hun digitale archieven niet pas na jaren overbrengen, maar informatie vanaf het begin goed vastleggen en duurzaam beheren. De overbrengingstermijn wordt verkort van twintig naar tien jaar, en openbaarheid en toegankelijkheid worden nadrukkelijker vastgelegd.
Wat betekent dat in de praktijk?
Voor beleidsmedewerkers, informatiebeheerders en projectleiders betekent dit dat archiveren geen eindpunt meer is, maar onderdeel van het werkproces wordt. Denk aan het zorgvuldig registreren van documenten, metadata goed vastleggen en samenwerken met ICT om informatie duurzaam op te slaan. Zorg er dus voor dat je organisatie nu al investeert in goed informatiebeheer, zodat je herstelwerk voorkomt.
De vernieuwde Archiefwet vraagt ook om visie en richting. Leer hoe jij digitale verandering aanstuurt in de Leergang Digitaal Leiderschap.
De Woo: openheid als uitgangspunt
De Wet open overheid (Woo) vervangt de oude Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en zet een grote stap richting meer transparantie. De Woo is op 1 mei 2022 in werking getreden en geldt sindsdien voor alle bestuursorganen. De gedachte is simpel: deel informatie, tenzij er een goede reden is om dat niet te doen.
Overheden zijn verplicht om steeds meer soorten informatie actief openbaar te maken. Hierbij kun je denken aan beleidsdocumenten, onderzoeksrapporten en vergaderstukken. Het doel is helder: burgers beter informeren en het vertrouwen in de overheid vergroten.
Wat vraagt dit van jou?
De Woo betekent in veel organisaties een cultuurverandering. Openbaarheid moet niet langer iets zijn wat ‘erbij’ komt, maar moet een vanzelfsprekend onderdeel van het werk zijn. Dat vraagt om duidelijke afspraken, een goede informatiehuishouding en medewerkers die weten wat wel en niet openbaar gemaakt mag worden.
Start met het inrichten van duidelijke publicatieprocessen en het trainen van medewerkers. Zo wordt openheid echt onderdeel van de dagelijkse praktijk.
De AVG: privacy als basisvoorwaarde
Overheidsorganisaties hebben de plicht om zorgvuldig met persoonsgegevens om te gaan. De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) geldt al sinds 25 mei 2018 in de hele Europese Unie. Burgers moeten kunnen vertrouwen op een transparante omgang met hun gegevens en inzicht krijgen in wat er precies me gebeurt.
Nu organisaties steeds meer data delen en gebruiken, groeit ook de noodzaak om zorgvuldig met de privacy om te gaan. Nieuwe toepassingen zoals AI en gegevenskoppelingen, vragen om extra alertheid en verantwoordelijkheid.
Wat betekent dit voor jou?
Iedereen die werkt met persoonsgegevens heeft een rol in privacybescherming. Dat begint bij bewustwording: welke gegevens verwerk je eigenlijk, en waarom? Verzamel alleen wat echt nodig is, stel duidelijke bewaartermijnen vast en zorg ervoor dat de toegang goed geregeld is.
Privacy moet niet alleen op papier geregeld zijn, maar vooral in de praktijk tot leven komen. Dat beschermt niet alleen de burger, maar ook de reputatie van jouw organisatie.
Wil jij meer grip krijgen op privacy en gegevensbescherming binnen jouw organisatie? Met de Masterclass Data Protection leer je hoe je wetgeving als de AVG vertaalt naar de dagelijkse praktijk.
Zo bereid jij je organisatie voor
De Archiefwet, Woo en AVG verschillen inhoudelijk, maar hebben één belangrijk raakvlak: ze vragen om professioneel informatiebeheer en bewuste omgang met data. Dat vraagt om kennis, samenwerking en een stevige basis in de organisatie.
Wil jij dat jouw organisatie klaar is voor de toekomst? Begin dan met deze drie stappen:
- Breng de huidige informatiehuishouding in kaart: waar gaat het goed en waar lopen medewerkers tegenaan?
- Stimuleer kennisdeling en samenwerking: betrek juridische, ICT- en beleidsafdelingen bij elkaar, zodat regels en uitvoering hand in hand gaan.
- Investeer in scholing en vakmanschap: wetgeving verandert, maar goed opgeleide professionals zorgen voor continuïteit.
Investeer nu in kennis en structuur, dan profiteert je organisatie straks van minder fouten, meer transparantie en betere dienstverlening.
Blijf vooroplopen met kennis
Nieuwe wetgeving vraagt om meer dan naleving; het is een kans om processen te verbeteren en de kwaliteit van de publieke dienstverlening te versterken. Wil jij meer grip krijgen op informatiebeheer, privacy en openbaarheid? Vergroot dan je kennis met een opleiding op het gebied van informatiemanagement bij Bestuursacademie Nederland.
Onze trainingen helpen je om wetgeving direct te vertalen naar jouw werkpraktijk, zodat jij en je organisatie klaar zijn voor de toekomst.
